بطور کلی در ابتدای صنعت نفت ، علایم ظاهری نفت یعنی نفت و گازهایی که در سطح زمین وجود داشته ، در اکتشاف نفت موثر بوده است. بعدها مشخص شد که مطالعه لایههای مختلف نفت در اکتشاف نفت ، موثر بوده است. اگر لایه نفوذ ناپذیر باشد، احتمال اینکه نفت درآن وجود داشته باشد، وجود دارد. علاوه براین ، مطالعه لایههای مختلف و مطالعه خواص فیزیکی و شیمیایی تحت عنوان ژئوفیزیک و ژئوشیمی در اکتشاف نفت موثر بوده است.
اکتشاف به کمک زمین شناسی
زمین شناسی به ما میآموزد که آیا شکل و وضع لایههای زیر زمینی در محل مورد نظر برای تشکیل نفتگیر مناسب است یا خیر. در صورتیکه مناسب تشخیص داده شد، به جستجوی مخازن زیرزمینی نفت پرداخته میشود.
ادامه مطلب
مشخصات تکتونیکی زمین ( حرکات کوهزایی و خشکی زایی )
پوسته زمین همواره تحت تاثیر عوامل تکتونیکی است .حرکات پوسته زمین را می توان به دو دسته کلی تقسیم کرد :
1) حرکات کوهزایی 2) خشکی زایی
1) حرکات کوهزایی : به آن دسته از حرکات پوسته اطلاق می شود که سبب تغییر شکل سریع توده های عظیم سنگها می شود و مدت زمان تاثیر ان در مقیاس زمین شناسی ، کوچک و شدت ان زیاد است ، این گونه حرکات یبب گسل ها ، چین ها و کوها می شود .حرکات خشکی زایی حرکاتی از پوسته زمین را شامل می شود که مدت تاثیر شان زیاد و شدت آنها کم است از جمله این حرکات می توان پائین رفتن پوسته و تشکیل حوضه ها و نیز بالا آمدن قسمت هایی را نام برد . حرکات خشکی زایی سبب پیشروی و پسروی دریا ها می شود .در مورد حرکات کوهزایی اصطلاحات زیر وجود دارد :
الف)فاز کوهزایی: تغییر شکل هایی که طی فاصله زمانی محدود و معینی انجام می گیرد بدین نام خوانده می شود .
ادامه مطلب
مرز صفحات پوسته زمین ( بحث در مورد مرزهای واگرا و همگرا و امتداد لغز )
صفحات تشکیل دهنده سنگ کره بصورت یک توده بهم چسبیده، نسبت به یکدیگر در حال حرکت هستند. با وجود اینکه قسمتهای داخلی صفحات ممکن است متحمل مقداری تغییر شکل گردند، ولی تمام اندرکنشهای اصلی بین صفحات جداگانه، در طول مرز بین آنها اتفاق میافتد. در حقیقت تلاشهای اولیه برای مشخص کردن مرز بین صفحات بر اساس محل وقوع زمین لرزهها بود. صفحات در مرزها سه رفتار کلی نسبت به هم دارند:
1) مزرهای دورشونده ( واگرا ): جائی که صفحات در نتیجه بالا آمدن مواد از گوشته از هم دور میشوند و بستر جدیدی در اقیانوسها ساخته میشود. جداشدگی صفحات، غالبا در رشتهکوههای میان اقیانوسی رخ میدهد. شکافهای ایجاد شده در اثر دور شدن صفحات، بلافاصله با سنگهای مذاب که از استنوسفر بالا میآید، پرمیشوند. این مواد گرم، به آرامی سرد شده و بستر جدید اقیانوسی را تشکیل میدهند. این پدیده میلیونها سال بطور مداوم تکرار میشود و بدین ترتیب هزاران کیلومتر مکعب بستر جدید ایجاد میگردد.
ادامه مطلب
گسل ، تقسیم بندی ها و تعاریف
گسلها عبارت از شکستگیهایی هستند که در آنها ، سنگهای طرفین صفر شکستگی ، به موازات این صفحه لغزش پیدا میکنند و به کمک همین مشخصه ، میتوان آنها را از درزهها تشخیص داد. لغزش گسلها در انواع مختلف متفاوت است. از چند میلیمتر تا چندین کیلومتر تغییر میکند. در ادامه مطلب موارد زیر به صورت مفصل توضیح داده می شود :
1)تعریف گسل
2) عناصر و ویژگی های گسل
3)تقسیم بندی گسل ها بر اساس :
1»هندسی گسل ها
2» زاویه شیب گسل
3»تقسیم بندی بر اساس حرکت ظاهری
4»بر اساس حرکت ظاهری گسل یا تقسیم بندی زایشی گسل ها
5» وضعیت گسل ها نسبت به هم
6» حالت گسل نسبت به چینهبندی
7» وضعیت گسل نسبت به طبقات اطراف
4)نشانههای شناسایی گسلها
5) انواع پرتگاه ها
ادامه مطلب
انواع چین ، نحوه ایجاد و روش های شناسایی آنها
بطور کلی چین ها را می توان بعنوان پیچ و موج های حاصله در سنگها تعریف کرد . بعبارت دیگر ، چین ها آن دسته از تغییر شکل های سنگها هستند ، که فقط باعث تغییر وضعیت سنگ می شوند ، بدون انکه در آن گسستگی بوجود آورند .
مشخصه های چین
1. لولای چین ، لولای چین خط فرضی است که نقاطی از یک لایه را که دارای حداکثر انحنا هستند ، به یکدیگر وصل می کند . لولای چین می تواند افقی ، قائم و مایل باشد .
2. سطح محوری چین ، سطح فرضی که تمام لولا های چین را در برداشته باشد ، بنام سطح محوری چین خوانده می شود . این سطح ، حتی المقدور چین را به دو قسمت متقارت تقسیم می کند .
3. محور چین ، محور چین خطی است که به موازات لولای ان است و در حقیقت می توان آن را بصورت خط مستقیمی تعریف کردکه هرگاه به موازات خود در فضا حرکت کند ، چین را بوجود می اورد . در بعضی از کتاب ها محور و لولای چین را بعنوان دو مفهوم مترادف بکار می برند .
4. دامنه های چین ، طرفین
ادامه مطلب
Application Of Cathodoluminescence Imaging To The Study Of Sedimentary Rocks | ||
Author : Sam Boggs, David Krinsley | ||
Translator : 0 |
||
Publish Year : 2006 | ||
Page : 178 |
برای دانلود ادامه کتاب ها به ادامه مطلب بروید.....!؟؟
ادامه مطلب
روشهاي گشايش معادن زير زميني
به تمام روشهاي دسترسي به ماده معدني از سطح به طرف عمق گشايش گويند. در اين رابطه تصميمات اوليه متعددي بايستي گرفته شود که اهم انها عبارتند از:
1 ) موقعيت بازکننده هاي معدن (چاه قائم، تونل مورب ،چاه مورب …)
2 ) نوع بازکننده ها
3 ) ابعاد بازکننده ها (سطح مقطع )
4 ) انتخاب سيستم ترابري ( بارگيري +باربري )
5 ) انتخاب سيستم مناسب استخراج
◄ عوامل موثر در تعيين نوع گشايش معدن :
ادامه مطلب
استخراج معادن زير زميني به روش اتاق و پايه يا room and pillar
در اين روش قسمتي از ماده معدني را بعنوان اتاق استخراج کرده و قسمتي را نيز براي پايداري معدن بعنوان لنگه(پايه) دست نخورده نگه مي دارند. اين روش براي کانسار هاي مسطح، لايه اي و يکنواخت با ضخامت معين قابل استفاده است. اتاقها معمولا منظم و مکعب مستطيل شکل و پايه ها نيز استوانه اي و يا مکعبي است.
فضاهاي اماده سازي و فضاهاي بهره برداري به موازات يکديگر احداث مي شود سپس با حفر ميانبرهايي پايه ها بوجود مي ايد. ابعاد اتاق در بعضي موارد به 3 تا 5 برابر ابعاد پايه مي رسد. استخراج در روش اتاق وپايه به دو صورت پيوسته ( مدرن و مکانيزه) و ناپيوسته (سنتي) صورت مي گيرد.
◄ مراحل استخراج ناپيوسته :
1) برش : برش زيري، برش مرکزي، برش فوقاني با شکاف مرکزي، برش تحتاني با شکاف مرکزي
2) چالزني يا حفاري (جامبودريل + دريفتر+ پرفراتريس+ اگر)
3) خرج گذاري و اتشباري
4) لق گيري
5) نگهداري موقت ( راک بوت + قاب چوبي )
6) بارگيري (بوسيله انواع لودر زيرزميني+LHD+اسکريپر + ماشين شاتل)
7) باربري (نوار نقاله + واگن + ناوزنجيري +LHD)
◄ شرايط کاربرد روش اتاق و پايه :
1. مقاومت کانسنگ ضعيف تا متوسط.
2. مقاومت سنگ درونگير متوسط تا قوي.
3. شکل کانسار لايه اي و يا ورقه اي باشد.
4. شيب کانسار کمتر از 15 درجه و ترجيحا مسطح.
5. گسترش منطقه اي کانسار زياد و ضخامت ان کمتر از4.5m باشد
6. عيار کانسنگ کم تا متوسط.
7. کانسار از لحاظ شکل هندسي نسبتا يکنواخت باشد.
8. براي زغال سنگ عمق کانسار کمتر از400m و براي ساير مواد معدني عمق کمتر از 600m باشد.
◄ مزاياي روش اتاق و پايه :
1) راندمان توليد بالاست70 تن بر نفر درهر شيفت کاري
2) هزينه معدنکاري با اين روش ، 30% کل هزينه هاي معدنکاري است.
3) گروههاي کاري در اين روش کوچک است و روحيه کارگري و حس همکاري بالاست.
4) انعطاف پذيري در اين روش بسيار بالاست.
5) اين روش به دليل سقف و کف محکم و نيز شيب کم قابليت مکانيزاسيون زيادي دارد.
6) عمليات توليد در اين روش تمرکز کمي دارد و اگر مشکلي در يکي از اتاقها يا کارگاهها پيش ايد قسمت هاي ديگر معدن به توليد ادامه مي دهند.
7) در روش اتاق وپايه به دليل وجود راهروهاي زياد ،اگر تقاضاي بازار افزايش يابد مي توان تعداد کارگاههاي استخراجي را بالا برد.
◄ معايب روش اتاق و پايه :
1) تهويه در اين روش مشکل است به دليل تعداد اتاقهاي فراوان و تمرکز کاري کم.
2) در صورت ايجاد سينه کارهاي بيشتر بنابه تقاضاي بازار سرپرستي اين کارگاهها مشک تر مي شود.
3) نياز به تدارکات گسترده اي دارد بطوريکه براي هر اتاق ماشين الات مختلفي براي حفاري ،باربري، بارگيري ،وسايل تهويه لازم است
4) در اين روش توليد از اتاقهاي مختلفي بدست مي ايد بنابرين مقداري زمان براي حرکت ماشين الات و تداخل مسيرهاي مختلف به هدر مي رود.
5) تخريب و نشست قابل توجهي در صورت بازيابي پايه ها رخ مي دهد.
6) به دليل استفاده از نگهداري طبيعي و وجود سقف باز فراوان ايمني کارگران در اين روش کم است.
7) براي مواد معدني خود سوز مانند بعضي از زغال سنگها ،کانيهاي سولفيدي و سرپانتيني اين روش مناسب نيست چرا که سطح پايه ها در تماس با هوا قرار دارند.
8) در اعماق بيشتر با افزايش فشار قطر پايه ها را بيشتر بايد درنظر گرفت بنابرين افت بيشتر خواهد شد.
استخراج معادن زير زميني به روش کارگاه و پايه (stope and pillar )
اين روش بيشتر براي سنگ هاي سخت کاربرد دارد و همانند روش اتاق وپايه است با اين تفاوت که پايه ها شکل و محل ثابتي ندارند و هرزمان که در يک کانسار سه شرط زير وجود داشته باشد به جاي واژه ي اتاق وپايه از واژه ي کارگاه و پايه استفاده مي کنند.
1. پايه ها از نظر شکل و اندازه به صورتي نامنظم و تصادفي در يک محل ايجاد مي شوند و حدالمقدور پايه ها درون مواد معدني کم عيار يا باطله ها ايجاد مي شود.
2. ضخامت کانسار بيش از 6m باشد.
3. ماده معدني زغال سنگ نباشد.
نکته ؟؟؟
روش کارگاه و پابه نسبت به اتاق وپايه اماده سازي کمتري نياز دارد. زيرا در معادن زغال سنگ بخاطر رعايت شرايط ايمني قانون معادن حکم مي کند فضاهاي چند گانه زيادي براي تسهيل تهويه ايجاد شود اما درروش کارگاه و پايه نيازي به حفر فضاهاي زياد نيست. زيرا ماده معدني غير زغالي و سخت است و از طرف ديگر چون ماده معدني در روش کارگاه وپايه بيشتر فلزي است راهروها تابع شکل رگه هاست در نتيجه مثل اتاق و پايه منظم نيست.
◄ در روش کارگاه وپايه چرخه عمليات استخراج شامل مراحل زير است ؟
● حفاري به کمک چکش هاي هوا فشرده پايه دار(مثل دريفترها، پرفراتورها،ارابه هاي چالزني) که در سنگهاي سخت از روش حفاري
وراني و در سنگهاي نرم و متوسط روش ضربه اي بکار مي رود
● اتشکاري بوسيله موادمنفجره ژله اي و امولسيوني
● بارگيري به کمک ماشين الاتي مثل ناو جنبان، شاول کوچک ،لودرLHD،اسکريپر)
● باربري به کمک وسايلي مثل شاتل و نوارنقاله و واگن
◄ شرايط کاربرد روش کارگاه و پايه :
● ضخامت کانسار بيش از 6m باشد.
● مقاومت کانسنگ متوسط تا زياد باشد.
● مقاومت سنگ دربر گيرنده متوسط تا زياد باشد.
● شکل کانسار عدسي، لايه اي ،رگه اي، توده اي.
● عمق کانسار زير 600m باشد.
● عيار کانسنگ کم تا متوسط باشد.
● کانسار از لحاظ عيار متغير باشد.
● شيب کانسار زير 30 درجه باشد.
◄ مزاياي روش کارگاه و پايه :
● راندمان توليد بالاست 27 الي48 تن بر نفر شيفت کاري
● همزمان مي توان در چند طبقه کار کرد
● به راحتي قابل مکانيزاسيون است.
● مهارت گسترده اي لازم ندارد و کارگر متخصص لازم نيست.
● روش انتخابي است يعني مي توان باطله يا ماده معدني کم عيار را بعنوان پايه جا گذاشت.
● بازيابي حدود 75 % و رقت حدود20 % است.
◄ معايب روش کارگاه و پايه:
A. اگر کمرهاي کانسار و خود کانسار مستحکم نباشد کنترل زمين مشکل است.
B. مقداري از ماده معدني در پايه ها به هدر مي رود.
C. چون حجم اتاق ها بزرگ است هواي مورد نياز جهت تهويه دچار افت فشار خواهد شد.
D. به تجهيزات زيادي در صورت مکانيزاسيون نيازمند است.
حفاری انحرافی
در اصطلاح علم حفاری، به دانش حفر یك چاه در امتداد یك مسیر مایل از پیشتعیین شده برای رسیدن به هدف مشخص (target) حفاری جهت دار گفته می شود و در برخی موارد از آن به حفاری كج، مایل و هدایت شده نیز تعبیر شده است. حفاری جهت دار اولین بار در دنیا برای حفر یك چاه از ساحل به زیر دریا جهت بهره برداری از نفت مخزن زیر آن استفاده شده است. البته چندی پس از آن در ایالت تگزاس آمریكا از این روش برای خاموش كردن و كنترل فوران یك چاه كمك گرفته شد. تاریخچه معینی از حفر اولین چاه انحرافی در ایران وجود ندارد، اما برخی از كارشناسان صنعت نفت، عمر این روش را بیش از هفده سال نمیدانند.
هنگام حفر یك چاه اصل بر این است كه روش حفاری عمودی (vertical) برای رسیدن به مخزن استفاده گردد، ولی در بعضی موارد به دلایل فنی یا اقتصادی به جای این روش، از روش حفاری جهت دار (Directional) استفاده میشود،
كه این موارد به شرح زیر است:
ادامه مطلب
روش "مخروط شناور دو" برای تصحیح روش مخروط شناور
قبل از استخراج مواد معدنی به روش روباز، لازم است که اندازه و شکل نهایی معدن به منظور تعیین میزان ذخیره قابل استخراج و میزان باطله برداری و همچنین تعیین محل سد باطله و دیگرسیسات سطحی، طراحی شود. محدودۀ معدن تابع پارامترهای مختلفی می باشد که ممکن است در طول عمر معدن، بدلیل تغییر این پارامترها چندین بار بازنگری شود. بنابر این استفاده از کامپیوتر برای طراحی مجدد در کوتاهترین زمان ممکن ضروری است. پس از اختراع کامپیوتر و استفاده همه جانبه آن، الگوریتمهای مختلفی نظیر روش مخروط شناور، روش گراف تئوری لرچ و گروسمن و. . جهت طراحی محدودۀ بهینه نهایی معرفی شده است. از میان این الگوریتمها، روش گراف تئوری لرچ و گروسمن تنها روشی است که قادر است محدودۀ بهینه واقعی را در تمام مدلها محاسبه نماید. پیچیدگی این روش و نیاز به وقت کامپیوتری بالا جهت حصول به جواب از معایب روش مذکورمی باشد. روش مخروط شناور به دلیل اینکه در مدت زمان کمتری قادر است محدودۀ بهینه را محاسبه نماید و همچنین به دلیل سادگی، از سایر الگوریتمها بیشتر استفاده می شود. این الگوریتم در بعضی از حالات قادر به تعیین محدودۀ بهینه نیست. به همین دلیل روش مخروط شناور دو برای بر طرف نمودن بعضی از معایب روش مذکور توسط رایت ارائه و ادعا شده است که این روش قادر به تعیین محدودۀ بهینه واقعی می باشد
ادامه مطلب
عملیات انفجار در معادن (آتشکاری در معادن)
بعد از پایان عملیات چالزنی عملیات انفجار شروع میشه.
چال های انفجاری به طول و قطر معین حفر میشوند و این طول و قطر به عوامل متعددی از جمله میزان استخراج ، ماشین آلات بارگیری و باربری ، شرایط مکانیک سنگ معدن ، توپوگرافی معدن و... بستگی دارد.
ماده منفجره (خرج) استفاده شده در اکثر معادن ایران ، آنفو ( ANFO ) می باشد که ماده تشکیل دهنده آن نیترات آمونیوم هست.
از مزایای آنفو ارزان بودن، در دسترس بودن، قابل ساخت در معدن و... است.
یکی از اجزای مهم در آتشکاری ، چاشنی می باشد. چاشنی در خرج اصلی به کار میرود و دارای ماده منفجره حساس و قدرتمندی ( عموما PETN ) است که باعث میشود خرج اصلی با سرعت حداکثر خود منفجر شود.
چاشنی ها به دو نوع الکتریکی و غیر الکتریکی تقسیم می شوند. در نوع الکتریکی پس از وصل جریان ، با گرم شد مقاومت داخل چاشنی ، ماده منفجره چاشنی منفجر شده و پس از آن خرج اصلی منفجر میشود.
از دیگر اجزای آتشکاری ، فیتیله است. فیتیله در آتش کاری برقی جای خود را به سیم میدهد.
اکثر آتشکاری ها در معادن آتشکاری تاخیری است. در آتشکاری تاخیری چالها با تاخیر چند میلی ثانیه نسبت به هم منفجر میشوند و نتیجه آن لرزش کم زمین و خرد شدن مطلوب و متوازن سنگ است.
عملیات چالزنی در معادن
ماشین آلات حفاری در معادن برای حفر چالهای انفجاری استفاده میشن که این ماشین ها بر حسب روش چالزنی به انواع مختلف تقسیم میشوند.
1- ماشین چالزنی ضربه ای
اساس کار آنها ضربه زدن پیستون با هوای فشرده بر مته می باشد. از عوامل مهم در این نوع چالزنی زاویه چرخش مته در هر ضربه است.
مته در هر ضربه نسبت به ضربه قبل به اندازه کوچکی میچرخد که به آن زاویه چرخش مته می گویند. زاویه چرخش به نوع سنگ بستگی دارد. هرچه سنگ سخت تر باشد زاویه چرخش کمتر است.
از عوامل مهم دیگر در این نوع چالزنی شستشوی چال و بیرون آوردن ریزه های حفاری است که تاثیر ویژه ای در راندمان چالزنی دارد. این کار به وسیله هوای فشرده یا آب صورت میگیرد.
از معایب این نوع چالزنی اتلاف زیاد انرژی تا 30% در چالهای عمیق است.
2-چالزنی به روش D.T.H
در این نوع چالزنی اساس کار مانند روش بالا هست با این تفاوت که پیستون داخل چال قرار گرفته و اتلاف انژری به حداقل میرسد و از جمله معایب آن این است که بدلیل قرار گرفتن پیستون داخل چال، حداقل قطر چال محدود به قطر پیستون (معمولا 80 میلیمتر ) میباشد.
3-چالزنی دورانی( Rotary Drilling )
در این روش مته با نیروی فشاری زیاد بر سنگ فشرده میشود و با سرعت دورانی زیاد می چرخد و عملیات چالزنی انجام میگیرد. در این روش به علت سرعت چرخش زیاد مته احتمال گیر کردن مته داخل چال کم میشود.
از جمله ماشین آلات حفر چال میتوان به دریل واگن ، جامبو دریل و ... اشاره کرد
معدن زغال رورسار( آلمان)Ruhr Saar Ibbenburen coal mine
معدنکاری زغال در آلمان ، با مرکزیت حوضه زغالی Ruhr Saar Ibbenburen coal mine درآغاز سال 1999 با شرکت DSK ائتلاف کردند . DSK بطور کامل از نظر مالی از ناحیه RAG حمایت می شود . کارکنان صنعت زعال در آلمان در سال 2001 به 46900 نفر کاهش یافت .
زمین شناسی و کفیت زغال
تمام ذخایر زغال سخت آلمان مربوط به دوره کربنیفر است. در حالی که حوضه های Saar & Ibbenburen بعنوان بقایای حوضه های زغالی لوگر معرفی می شوند ، Ruhr شامل ذخایر ضخیم که شیب لایه های آن به طرف دریای شمال است و در عمق حدود 1200 متری حوضه زغالی فعال قرار دارد . لایه ها بوسیله گسل ها و چین خوردگی ها ی اصلی ناحیه ای خرد شده اند . شرایط حوضه زغالی Saar پیچیده تر از Ruhr است . کک دهی و ارزش حرارتی بالا ، با 6-9 درصد خاکستر ، و کمتر از 1% سولفور ( اگرچه برخی لایه های زغالی حرارتی قبل از فروش دارای هزینه شستشو می باشند). معادن Ibbenburen & Niederburg آنتراسیت دارند .
تولید و ساختار صنعتی
ادامه مطلب
سنگ های معدنی مس
مس حدود 3-10*5درصد در پوسته زمین را تشکیل می دهدکه در نتیجه در قشر زمین برای استخراج مس مناسب تر است.مس به سه صورت در طبیعت یافت می شود.
1) سنگهای اکسیدی: بیشتر در سطح قشر زمین وجود دارد و تغییرات جوی و فعل وانفعالاتی که در طبیعت صورت می گیرد باعث می شود که سنگهای سولفوره تبدیل به سنگهای اکسیده شوند ومهم ترین سنگهای اکسیده عبارتند از:
2)سنگهای سولفوره:
سنگهای سولفوره بر عکس سنگهای اکسیده پائین تر و در عمق بیشتری از قشر
زمین قرار گرفته اند.
ادامه مطلب
:
روشهاي اكتشاف کروميت
ارائه مدلي براي اكتشاف اين ماده معدني كه بتواند در مناطق مختلف كارائي داشته باشد، امكانپذير نمي باشد و لذا نمي توان از يك روش خاص به عنوان مطلوب ترين روش اكتشاف کروميت نام برد و بر اين اساس به برخي روشهاي كلاسيك اكتشاف كه در رابطه با كرويت در ايران مورد استفاده قرار گرفته و يا امكان استفاده ازآن براي پي جوئي و اكتشاف كروميت وجود دارد، ميپردازيم.
◄ روشهاي ژئوفيزيكي:
در اينجا به برخي روشهاي عمده ژئوفيزيكي كه براي
ادامه مطلب
اشـــــــــکال و نــــحوه تشـــکیل ذخــــــایر مـعدنی
اشکال ذخایر معدنی
ذخایر ایزومتریک
گسترش این ذخایر در سه بعد یکسان و نسبتا زیاد است. این ذخایر در صورت واقع شدن در سطح زمین به روش روباز قابل بهره برداری هستند. ذخایر ایزومتریک مهم عبارتند از :
نوع استوک
حالت گنبدی تجمع مواد معدنی را در یک نقطه استوک (stock) میگویند. نظیر گنبدهای نمکی ، گچی و بعضی از ذخایر سرب ، روی و مس جانشینی در کربناتها و در برخی ذخایر مس پورفیری کانی سازی از انواع پراکنده و به شکل استوک است.
نوع استوک ورک
ادامه مطلب
ارزیابی روشهای دانش-مبنا در ارزش گذاری لایه های اطلاعاتی اکتشافی در gis
چكيده
ارزشگذاري يا وزندهي به فاكتورها و معيارها از مراحل مهم و حساس در بسياري از تجزيه و تحليلهاي لايه هاي اكتشافي در gis است. شناخت هر چه بيشتر روشهاي وزندهي و كارايي هر يك در تجزيه و تحليلهاي گوناگون به همراه نقاط قوت و ضعف آنهاگام مؤثري در انتخاب روشهاي بهينه وزندهي بوده و به تبع آن ميتوان نتايج پربارتر و دقيقتري را از اجراي تجزيه و تحليلهايgis انتظار داشت.مدیران اکتشاف می توانند از gis به منظور تلفيق لايه هاي اطلاعاتي و تهيه نقشه پتانسيل معدني به منظورتصميم گيري در مورد اولويتهاي اكتشافي آينده استفاده نمايند. روشهاي وزندهي به لايه هاي اطلاعاتي اكتشافي gis به دودسته روشهاي دانش- مبنا و داده- مبنا تقسيم ميشوند.
در این مقاله فنون برآورد وزن دانش - مبنادر كانون توجه قرار گرفته و چندين مورد از فنون قابل استفاده در وزن دهی به لایه های اطلاعاتی اکتشافی در gis وتحليلهاي تصميم چند معياري مورد بررسي و تحليل قرار گرفته اند. اين فنون مشتمل بر روشهاي رتبه بندي، درجه بندي، عددگذاري،ahp و دلفی می باشند.این روشها به لحاظ دقت،درجه سهولت براي استفاده، توافق نظر در ميان تصميم گيران و مباني نظري با يكديگر متفاوت ميباشند. با توجه به بررسيهاي انجام شده اگر در ايجاد وزنها دغدغه هاي اصلي در رابطه با جنبه سهولت براي استفاده، زمان و هزينه باشد يكي از روشهاي رتبه بندي و درجه بندی و اگر به امر دقت و مبانی نظری بیشتر بها داده شود از روش ahp مناسب تر است.ahpداراي قابليت استفاده از درخت تصميم گيري بوده و مباني تئوري آن نسبت به ساير روشهاي دانش- مبنا از استحكام بيشتري برخوردار است.روش دلفي در مواردي كه قوانين خاصي براي موضوع يا موضوعات موردنظر يافت نشده باشد، بسيار مفيد بوده و ميتواند از نظرات كارشناسان و به دور از تعاملات ميان فردي به بهترين شكل بهره برداري كند.
اصل مقاله
http://www.ncc.org.ir/_DouranPortal/...614_135231.pdf
آشنایی با مبانی آبهای زیرزمینی
آبهای زیرزمینی
یکی از ملزومات زندگی بشری آب است. بنابراین توجه به آب ونحوه بدست آوردن و کنترل وهدایت ومهار آن از دغدغه های انسان در طول تاریخ بوده است.زندگی گروه های اجتماعی و انتخاب محلهای پر آب نشانگر آشکار این موضوع می باشد. موضوع این مقاله بررسی اجمالی آبهای زیرزمینی میباشد .
آبهای زیرزمینی از منابع عمده و عظیم آب برای تامین نیاز های مختلف انسان از جمله نیازهای اولیه انسان شامل آشامیدن،شستشو ،پخت و پز و....گرفته تا نیازهای صنعتی و کشاورزی و غیره می باشد.
همچنین در انجام برخی فعالیتهای معدنی و عمرانی وجود آبهای زیرزمینی موجب بروز اشکال و جلوگیری از پیشرفت پروژه میشود که در این صورت نیاز به کنترل دارد.
از این رو جوامع به سوی علم و فن بررسی آبهای زیرزمینی روی آوردند و این موضوع برای آنها اهمیت ویژه ای پیدا کرد .پیشینه فنون برخورد با آبهای زیرزمینی را در دوران باستان دراکتشاف محل سفره آب، حفر چاه ها وقناتها و زهکشی اطراف سازه ها میتوان مشاهده نمود.
ادامه مطلب
ژئوفیزیک-مغناطیس سنجی
تعریف مغناطیس سنجی
يكي از متداولترين انواع برداشتهاي ژئوفيزيكي مغناطيس سنجي است. مغناطيس سنجها ميدان مغناطيسي زمين و عوارض باستان شناسي را كه گاهي اوقات در اطراف خود ميدان مغناطيسي دارند،اندازه مي گيرند.
مثلا اشياء آهني داراي ميدان مغناطيسي هستند و محدوده اي كه اين اشياء در آن دفن شده اند هم داراي ميدان مغناطيسي است. نهرها هم اين نوع ميدان مغناطيسي را نشان مي دهند. زيرا اين اشياء توسط خاك پوشيده شده اند و حداقل بخشي از خاك از ذرات مغناطيسي ساخته شده است.
مگنتومتر شبيه فلزياب و اندكي بزرگتر از آن است اما برخلاف مقاومت سنج وارد زمين نمي شود.
مغناطیس سنجی(مگنتومتری)
ادامه مطلب
انتخاب سرمته های الماسه مغزه گیر برای حفاریهای ژئوتکنیکی
شاخص سایش سورشار و مقاومت فشاری سنگ، به عنوان معیارهای انتخاب سرمته های الماسۀ مغزه گیراستفاده شده است
. در همین راستا، 53 مورد آزمایش سایش سورشار بر روی نمونه سنگهای گردآوری شده از پنج ساختگاه سد سازی و تونل سازی کشور انجام گردید. پس از بررسی ارتباط بین مقاومت فشاری تک محورۀ نمونه ها و شاخص سایش سورشار، طبق ه بندی اولیه ای برای سنگهای ایران صورت گرفت و از آن در انتخاب انواع سرمته های الماسۀ مغزه گیر،برای حفاری های ژئوتکنیکی ایران استفاده شد.
مقاله کامل:
http://up.iranblog.com/Files/017086376f4341208134.pdf
نفوذ استاندارد(spt)در مطالعات ژئوتکنیک
فایل دستور العمل:http://aminkeshavarz.ir/manuals/CODE224-SPT.pdf
جداره گذاری وسیمان کاری چاه های نفت وگاز
چاه نفت و گاز در واقع شبيه يك مخزن تحت فشار به همراه خط لوله اي مي باشد كه هيدروكربن ها را از مخزن به سطح مي كشاند. كاركرد مخزن تحت فشار بستگي به عملكرد لوله فولادي كه درون چاه قرار مي گيرد، دارد. اين لوله به نام لوله جداره گذاري مشهور است و تا پايان عمر چاه يكپارچگي چاه را تضمين مي كند. عمر متوسط يک چاه چهل سال يا بيشتر مي تواند باشد. به همين دليل، طراحي صحيح لوله جداره گذاري و در نظر گرفتن تمام نيروها و فاكتورهاي محيطي مربوطه اهميت حياتي دارد. جداره گذاري در زمان حفر چاه، تكميل و بهره برداري آن كاركردهاي مختلفي دارد. در يك چاه عميق، ممكن است دهها نوع جداره
ادامه مطلب
سیمانه کردن چاهها
سیمانه کردن چاهها بالاخص چاههای عمیق مثل چاههای اکتشافی نفت ،گاز،آب تقریبا بدون استثنا به دلایل متعددی صورت می گیرد. لوله محافظ (casing) اولیه به منظور اجتناب از روان شدن گل حفاری به خارج از چاه نیاز به سیمانه شدن دارد. و همچنین به منظور جلوگیری از ورود آبهای خالص طبقات مشرف به سطح زمین به داخل چاه فضای بین دیواره لوله سطحی محافظ و چاه به سیمانه شدن نیاز دارد . دیواره خارجی لوله محافظ میانی چاه برای کاهش تاثیر فشار غیر نرمال طبقات و زونهای ضعیف مثل شیل و رس سیمانه می شود و بالاخره لوله نهایی محافظ چاه برای جلوگیری از ورود سیالات طبقات به داخل چاه و جلوگیری از باطلاق شدن ته چاه سیمانه می شوند. ضمنا سیمانه کردن لوله های محافظ (پوشش جداری )چاه کلا موجب دوام بیشتر لوله ها و مانع سایش آنها در اثر سیالات موجود در طبقات می شود که معمولا در طبقات زیرین زمین بالاخص سنگ های رسوبی موجودند.
ترکیب اصلی سیمانهایی
ادامه مطلب
موارد استفاده سیال حفاری
واژه های سیال حفاری به آن دسته از سیالات اطلاق می شود که در عملیات حفاری و برای موارد ذیل استفاده می شود:
1-خنک،تمیز،شفاف کردن و جلا دادن، سر مته و لوله های حفاری
2- انتقال قطعات حفاری از ته چاه به سطح زمین
3- معلق نگهداشتن ذرات حفاری در فضای آنولوس به هنگام متوقف شدن جریان گل حفاری
4- کنترل فشار طبقات زیرین
5-پر کردن منافذ دیواره چاه در مواقع ضروری و جلوگیری از هدر رفتن بیش از حد آب .
بدون شک هیچ یک از انواع موجود سیالات حفاری ،
ادامه مطلب
اکتشافات مواد معدنی در ایران و جهان
اکتشاف مواد معدنی نقش بسیار مهمی در سرمایه گذاریهای کلان بخش معدن و صنایع معدنی دارد . توجه مسئولین وزارت صنایع و معادن و سازمان های تابعه به این امر در سال های اخیر موجب آغاز جنبشی در اکتشاف مواد معدنی کشور گردیده و بی تردید بخش اکتشاف کشور در حال تجربه و تحولی بزرگ است . که توجه و مراقبت از این جنبش بسیار با اهمیت است و مسئولیت آن بر عهده کلیه دست اندرکاران اکتشاف می باشد .
در سال 1380 با تشکیل سازمان توسعه و نوسازی معادن و صنایع معدن کشور ( IMIDRO( و همكاري آن سازمان طي سال 81 و 82 با سازمان زمین شناسی و اکتشافات معدنی کشور باعث شد تا اعتبارات بیشتری به امر اکتشاف مواد معدنی اختصاص یابد که باعث فعالیت گسترده تر سازمان زمین شناسی و اکتشافات معدنی و لذا بهره گیری بیشتر از شرکت های خصوصی در این زمینه گردید . چرا که قبل از آن به دلیل بالا بودن ریسک اکتشاف بخش خصوصی تمایل کافی برای پذیرش این ریسک را نداشت . البته توان بخش خصوصی در زمینه اکتشاف بسیار کم بود .
پذیرش خط اکتشاف توسط صندوق بیمه های معدنی از اقدامات بسیار مفید دولت و وزارت منابع و معادن است . همچنین ارایه تسهیلات اکتشافی از سوی سا زمان توسعه و نوسازی معادن و صنایع معدن در ایران بخش خصوصی را نیز مایل به وارد شدن به این عرصه نمود .
ادامه مطلب
اكتشافات ژئو شيميايي سنگ ها
اكتشافات معدني روشهاي متعددي است كه به منظور حل يك يا چند شكل اكتشافي ، ابداع شده و توسعه يافته است .اين روش ها شامل اكتشافات چكشي ، اكتشافات ژئو فيزيكي ، دور سنجي و …… است . هر يك از اين روش ها مزايا و معايبي داردكه با توجه به نوع اكتشاف ، دقت اكتشاف ، محدوديت مكاني و زماني ، كسب حداكثر بازدهي با كمترين هزينه مورد استفاده قرار مي گيرند . ژئو شيمي اكتشافي بخشي از زمين شناسي اكتشافي نوين است كه داراي سه بخش اساسي نمونه برداري ، تجزيه نمونه ها و پردازش ، ارائه تفسير داده اي بدست آمده از تجزيه شيميايي نمونه هاي سنگ ، خاك ، آب ، گياه و هوا ست . امروز روشهاي اكتنشافات ژئوشيميايي بطور گسترده به عنوان ابزاري كار آمد در اكتشافات ناحيه اي و محلي بكار گرفته مي شوند . اين روش ها به علت صرفه اقتصادي ، سرعت در عمل و گستردگي مناطق تحت پوشش ازاهميت زيادي برخوردارند . ژئوشيمي اكتشافي و پي جويي هاي ژئوشيميايي در واقع كاربرد عملي قوانين ژئوشيمي محض روش هاي تجزيه مواد براي پيدا كردن كانساري منابع نفت وگاز است .
در كتاب هاي روسي
ادامه مطلب
کاربرد نمودارهای نگار تولید دربهره برداری از چاه های نفت
نمودارهای نگار تولید دسته ای از روشهای نمودار گیری و چاه پیمایی است که در یک چاه تولیدی یا تزریقی تکمیل شده رانده شده وهدف آنها بررسی رفتار و عملکرد سیال در چاه و نواحی اطراف آن است. در واقع برخلاف نمودارهای ارزیابی سازند که با قسمت سنگ مخزن سرو کار دارند و عمدتا سعی می شود،به کمک آنها بتوان پارامترهایی نظیر تخلخل،اشباع شدگی،شعاع صدمه دیدگی،ضخامت ناحیه تولیدی و لیتولوژی سازند را بدست آورد.در نمودارهای تولید ما با سیال مخزن سرو کار داریم و به ارزیابی جریان سیالات درون لوله تولید،بیرون لوله ویا حتی بطور مستقیم به ارزیابی نحوه تکمیل چاه می پردازیم.
در سالهای اخیر استفاده از plt شامل کاربردهایی از مراحل ابتدایی حفاری تا اخرین مراحل تولید چاه وتوسعه مخزن است.بیشترین کاربردهای رایج نمودارهای تولید عبارتند از:اندازه گیری پروفایل جریان چاه،تشخیص مشکلات مکانیکی چاه،ارزیابی کیفیت تکمیل چاه،تعیین وضعیت مخزن،ارزیابی تاثیر عملیات انگیزش چاه،تعیین زونهای تولیدی.
فایل PDFمقاله:
http://ekteshaf.nioc.ir/50/pdf/50-13.pdf
انرژي زمين گرمايي، کاربردها و مزيت هاي آن در ايران
ترجمه و تالیف: دکتر محمد مهدی حسین زاده راحله افشار
ژئوترمال از کلمه ی یونانی "ژئو" به معنی زمین، و (ترمال) به معنی گرما و گرمایی گرفته شده است. بنابراین، انرژی ژئوترمال به معنای (انرژی زمین گرمایی) یا انرژی با منشا درونی زمین است. این انرژی، به شکل گرمای محسوس، از بخش درونی زمین است. این انرژی، به شکل گرمای محسوس، از بخش درونی زمین منشا می گیرد و این انرژی در سنگ ها و آب های موجود در شکاف ها و منافذ داخل سنگ در پوسته ی زمین وجود دارد. مشاهدات به عمل آمده از معادن عمیق و چاه های حفاری شده نشان می دهد که درجه ی حرارت سنگ ها به طور پیوسته با عمق زمین افزایش می یابد، هر چند نرخ افزایش درجه ی حرارت ثابت نیست. با این روند، درجه ی حرارت در قسمت بالایی جبه به مقادیر بالایی می رسد و سنگ ها در این قسمت به نقطه ی ذوب خود نزدیک می شوند.
منشا این گرما در پوسته و
ادامه مطلب
مطالعات ژئوفیزیکی به منظور اکتشاف منابع انرژی زمین گرمایی در سبلان
چکیده
ایران یکی از کشورهایی است که بر روی کمربند جهانی انرزی زمین گرمایی واقع شده ودارا یپتانسیل بالایی از نظر انرژی زمین گرمایی است.اکتشافات اولیه انرژی زمین گرمایی در منطقه سبلان در سال 1975 توسط شرکت برق ایتالیا(انل)و وزارت نیرو آغاز گردید.پس از گذشت 15 سال از نتایج اولیه این مطالعات،معاونت انرژی وزارت نیرو فعالیتهای تازه ای رادر ارتباط با اکتشافات انرژی زمین گرمایی در ایران اغاز نمود.شاخصترین فعالیتهای انجام یافته در این ارتباط،عقد قرار داد با شرکت نیوزیلندی kml به منظور مطالعات ژئوفیزیکی تکمیلی در منطقه سبلان است.پردازش اولیه داده های بدست امده و بررسی مقاومت الکتریکی در اعماق مختلف حاکی از وجود ناهنجاریهای مقاومت الکتریکی بوده که این خود نشانه وجود آبهای گرم در عمق می باشد.
مقاله PDF:
http://irannec.com/files/site1/pages/articles_2/Mabahese_Rahbordi_Energy/9.pdf
ژئو فیزیک-لرزه نگاری(انعکاسی)
روش کار روش انعکاسي لرزه اي
روش انعکاس لرزه اي با امواج صوتي شناور کار ميکند. اين امواج در مرز بين انواع مختلف سنگها توليد ميشود. انعکاسهاي ثبت شده به صورت خطوط سياهرنگ در در مقطع لرزه اي به نمايش در مي آيند. مقطع لرزه اي مشابه مقاطع زمين شناسي رسم ميشود، اما نيازمند تفسير ميباشد.
ادامه مطلب
ژئوفیزیک-لرزه نگاری(انکساری)
انکسار لرزه اي حرکت امواج صوتي در محيط بالايي و در سطح مشترک لايه هاست. امواج صوتي مانند امواج سبک، از قانون انکسار اسنل تبعيت ميکند.
اکتشافات انکسار لرزه اي معمولاً
ادامه مطلب
دستگاه ترامتر "SAS 4000 "
مدل دستگاه:SAS 4000
ساخت شرکت :ABEM
کاربرد این دستگاه در روشهای ژئو الکتریک است.
تونائیهای این دستگاه:
- دارای قابلیت IP و سنجنده رسانایی است . لذا این دستگاه می تواند موادی را که رسانایی مشابه ولی با IP های متفاوت دارند را از هم تشخیص دهد .
- دارای دقت بالا تا حدود 24 bit
- دارای سرعتی تا حدود 140 dB
- دارای حافظه بسیار بالا که می تواند هزاران هزار اندازه گیری را در حافظه اش جا دهد
- سیستمی با قابلیت کنترل کامپیوترهای خارجی
- با قابلیت کار کردن آسان و دارای صفحه نمایش LCD بزرگ
- ظرفیت اجرایی بالا با چهار کانال داخلی
- دارای قابلیت Time Domain یعنی اندازه گیری الکتریسیته در مدت تعیین شده توسط کاربر
- برای استفاده در الکترودهای چند تایی
ادامه مطلب
لرزه نگاری سه بعدی به روش obc در بخش کم عمق دریایی
در این مقاله پس از معرفی مختصر برداشت لرزه ای به روش OBC ،بکار گیری این روش در لرزه نگاری سه بعدی میادین نفتی هندیجان-بهرگانسر واقع شده در شمال غربی خلیج فارس،شرح داده شده است.در این روش عملیات برداشت لرزه ای با استفاده از کابلهای گیرنده پهن شده در کف دریا،انجام میگیرد به طوریکه در این کابلها از گیرنده های چند مولفه ای جهت ثبت امواج یا سیگنالهای سرعت و فشاری استفاده میشود.این گیرنده ها میتوانند تک مولفه ای،دو مولفه ای یا حتی چهار مولفه ای جهت ثبت امواج برشی باشند.معمولا در منطقی که عمق آب بیش از 15 متر باشد از گیرنده های دو مولف های استفاده میشود که با تجمیع (Summation)داده های این دو گیرنده(هیدروفون و ژئوفون)در هر کانال داده های لرزه ای با کیفیت تفکیک پذیری بالا،دارای باند فرکانسی بالا و دامنه بیشتر،با حذف نویز های حاصل از امواج تکراری در ستون آب و نویز های محیطی بدست می آید.
در این پروژه با توجه یه اینکه بیشترین ستون آب یا عمق دریا در میادین مذکور حدود 15 متربوده است،از کابلهای گیرنده تک مولفه ای(هیدروفن) استفاده گردیده است .بررسی مقاطع برانبارش لرزه ای و برش زمانی تهیه شده از داده های لرزه ای سه بعدی این عملیات برداشت کیفیت بالای داده های برداشت شده را نشان میدهد.
فایل pdf مقاله:
http://ekteshaf.nioc.ir/52/pdf/52-14.pdf
بررسی آلودگی زیست محیطی ناشی از باطله های معدنی وارزیابی آنها با استفاده از روشهای ژئو فیزیکی
چکیده
باطله های همراه با مواد معدنی باارزش در سنگهای معدنی استخراج شده که در طی مراحل مختلف خردایش و پرعیار سازی جدا می گردند، معمولا در محلی کم و بیش نزدیک به معدن یا کارخانه فرآوری انباشته می شوند. محلولهای نشتی حاصل را این باطله ها که دارای ترکیبات شیمیایی مختلفی می باشند، به عنوان یک منبع مهو آلودگی خاک وآب زیرزمینی محسوب می شوند. عوامل مختلف از جمله ریزشهای جوی، سبب می شوند تا محلولهای آلوده بیشتری به زیر سطح زمین نفوذ کرده و در نتیجه آلودگی زیرزمینی، شدت و گسترش بیشتری یابد. در سالهای اخیر، روشهای ژئوفیزیکی خصوصا روشهای الکتریکی به طور موفقیت آمیزی در بررسیهای زیست محیطی ناشی از باطله های معدنی، مورد استفاده قرار گرفته اند. سرعت بالا، کاهش قابل توجه هزینه ها و غیر تهاجمی بودن این روشها، از مهمترین مزایای آنهاست. با بررسیهای ژئوفیزیکی با استفاده از روشهای الکتریکی در محل انباشت باطله ها و یا در اطراف آنها می توان شدت، وسعت و گسترش یا محدوده جانبی آلودگی زیرزمینی و با استفاده از روش سونداژزنی می توان گسترش عمقی و ضخامت آن را تعیین کرد . همچنین به کمک این روش می توان فصل مشترک منطقه آلوده را از غیرآلوده در زیر سطح زمین، مشخص کرد . در این مقاله، توانایی و کاربرد روشهای الکتریکی و به ویژه روش ژئوالکتریک، در بررسی و حل بخشی از مسائل زیست محیطی ناشی از آلودگیهای حاصل از باطله های معدنی ارائه شده است .
ادامه مطلب
تاریخچه اکتشاف نفت
اکتشاف نفت پیشینه ای طولانی دارد.انجیل اشاره های بسیاری به استفاده ازقیر یا آسفالت جمع آوری شده از تراوشهای طبیعی دارد که این تراوشها در خاور میانه به فراوانی یافت می شود . هرودت در نوشته های خود (درسال 450 پیش از میلاد ) ، تراوشهای نفتی در کارتاژ (تونس) و جزیره زاکینتوس یونان را شرح می دهد . وی جزئیاتی نیز درباره استخراج نفت از چاههای حوالی آردیکا (نام محلی در شوش قدیم در عهد هخامنشیان ) در ایران کنونی ارائه می کند . قاعدتا این چاهها چندان ژرف نبوده اند ، چرا که سیال توسط یک مشک متصل به انتهای یک تیر چوبی بلند ، استخراج می شد . همزمان، از این چاهها نفت ، نمک و قیر تولید می شد . در هزاره اول پیش از میلاد ، نفت و آسفالت ، دربسیاری از نقاط جهان از تراوشهای طبیعی به دست می آمد.
کاربردهای اولیه نفت
ادامه مطلب
انواع سیالات حفاری
سیالات حفاری عمدتا عبارتند از : 1-گازها 2-مایعات3- گل حفاری 4- امولوسیون هیدروکربن های نفتی در آب و یا آب در هیدرو کربن های نفتی 5- ترکیبی از دو نوع سیال حفاری.
1- گازها
گازهایی که به عنوان سیال حفاری از آنها استفاده می شود عبارتند از هوا،گاز متان، نیتروژن و دی اکسید کربن . استفاده از گاز متان به دلیل میلی که به ترکیب با هوا وتولید انفجار دارد استفاده اش محدود است . امکان به کار گیری نیتروژن و دی اکسید کربن در حال بررسی و تحقیق است که نتایج اولیه به دست آمده در مورد این دو گاز ، امیدوار کننده نیست. تنها گازی که در عمل از آن استفاده می شود و هوا است هوا ارزان سبک و بهترین تمیز کننده است ضمن آنکه به دیواره ی چاه نیز آسیب نمی رساند. اما در همه موارد حفاری نمی توان از هوا استفاده کرد که اهم دلایل آن عبارتند از :
ادامه مطلب
تحلیل و مدلسازی داده های ژئوفیزیکی (IP,Rs,M) درمحل اندیس معدنی مس سوناجیل
چکیده
مطالعات ژئو فیزیکی به سه روش مغناطیس سنجی (M)،مقاومت ویژه ظاهری (Rs) و بار پذیریدر منطقه سوناجیل، واقع در 15 کیلومتری شرق شهرستان هریس در استان آذربایجان شرقی و در محدو ده ای به ابعاد 800*2300 متر مربع انجام شده است. واحدهای سنگی موجود در منطقه شامل توف و اندزیت می باشد که در اکثر قسمتها بشدت دگرسان شده اند.مطالعات اولیه تیپ احتمالی کانی سازی را مس پورفیری تشخیص داده است. جهت بررسی پدیده های ساختمانی و یا توده های نفوذی که میتوانند منشا کانی سازی باشند از روش مغناطیسی استفاده شده است. به این ترتیب در سه بخش، مناطقی با شدت میدان بالا تشخیص داده شد که احتمالا در ارتباط توده هایی از جنس آندزیت می باشد.جهت بررسی شکل و موقعیت پدیده های ساختمانی و توده های نفوذی روش دیکانولوشن اولر مورد استفاده قرار گرفت. مطالعات ژئو الکتریک با آرایش الکترودی مستطیلی در کل منطقه وبا آرایش دو قطبی - دوقطبی بر روی بی هنجاریهای بدست آمده از مرحله اول صورت گرفته است. از تکنیکهای آمار کلاسیک برای تشخیص حد آستانه ای در داده های بار پذیری و از ضریب همبستگی جهت پی بردن به ارتباط دو متغیر بار پذیری و مقاومت ویژه ظاهری استفاده گردید.آنگاه عملیات مدل سازی وارون سازی به روش هموار جهت پردازش داده های ژئو الکتریک بکار رفت.در نهایت با توجه به بی هنجاریهای بدست آمده از روشهای ژئو فیزیکی نقاطی جهت عملیات حفاری پیشنهاد شد.
http://www.sid.ir/fa/VEWSSID/J_pdf/52613840209.pdf
انواع روشهای ژئو فیزیکی در اکتشافات ژئو تکنیکی
اطلاعات اولیه
در اکتشافات ژئوفیزیکی برخی از مهمترین خواص فیزیکی زمین توسط ابزارهای ویژه اندازه گیری شده و با تفسیر نتایج حاصله ، شرایط زیر زمین استنتاج میشود. خواصی از سنگها که در اکتشافات ژئوفیزیکی ، سنجیده میشوند، معمولا شامل کشسانی (الاستیته) ، هدایت الکتریکی ، هدایت حرارتی ، چگالی ، خاصیت مغناطیسی و رادیواکتیویته است.
در اکتشافات ژئوفیزیکی معمولا به دنبال یک ناهنجاری یا به زبانی انحراف از مشخصات یکنواخت زمین شناسی هستیم. تغییر ناگهانی در جنس مواد ، برخورد به یک گسل یا یک منطقه خرد شده یا لایههای آبدار میتوانند ناهنجاریهایی نسبت به شرایط طبیعی به حساب آیند. باید توجه داشت که هر چه ناهنجاری مورد بررسی نسبت به دستگاههای اندازه گیری دور تر قرار گرفته باشد، تاثیر آن ضعیف تر میشود.
ادامه مطلب